ทำความรู้จักกับโรคไบโพลาร์ (Bipolar Disorder)

สุขภาพจิตเป็นส่วนสำคัญของคุณภาพชีวิต แต่หลายคนยังมีความเข้าใจผิดเกี่ยวกับมัน วันนี้เราจะมาพูดถึงประเด็นที่สำคัญเพื่อช่วยให้ทุกคนเข้าใจจิตเวชมากขึ้น 1. จิตเวชคืออะไร? จิตเวชคือสาขาหนึ่งของการแพทย์ที่มุ่งเน้นการวินิจฉัยและรักษาโรคทางจิตใจ เช่น โรคซึมเศร้า โรควิตกกังวล และโรคจิตเภท โดยการดูแลสุขภาพจิตช่วยให้เรามีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น 2. สัญญาณที่ควรระวัง ควรใส่ใจเมื่อพบว่าตัวเองหรือคนรอบข้างมีสัญญาณเช่น: รู้สึกเศร้าหรือว้าเหว่ต่อเนื่อง ขาดความสนใจในกิจกรรมที่เคยชอบ นอนไม่หลับหรือนอนมากเกินไป รู้สึกวิตกกังวลหรือกลัวในสิ่งเล็กน้อย 3. การรักษาและการสนับสนุน การรักษาโรคทางจิตใจมีหลายวิธี เช่น: การบำบัดด้วยการพูด (Psychotherapy) เช่น การบำบัดแบบ CBT การใช้ยา ที่ได้รับการวินิจฉัยจากแพทย์ การสนับสนุนจากครอบครัวและเพื่อน เป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้ผู้ป่วยรู้สึกมีคุณค่าและไม่โดดเดี่ยว 4. การดูแลสุขภาพจิตในชีวิตประจำวัน การดูแลสุขภาพจิตไม่จำเป็นต้องรอจนถึงช่วงเวลาที่เรารู้สึกแย่ เราสามารถทำได้โดย: ออกกำลังกายเป็นประจำ นอนหลับให้เพียงพอ ใช้เวลาทำกิจกรรมที่ชอบ ฝึกการทำสมาธิหรือลดความเครียด 5. ขอความช่วยเหลือเมื่อจำเป็น หากคุณหรือคนที่คุณรักรู้สึกว่าไม่สามารถจัดการกับอารมณ์หรือความเครียดได้ อย่าลังเลที่จะขอความช่วยเหลือจากผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิต เพราะการรับมือกับปัญหานี้ไม่ใช่เรื่องน่าอาย แต่เป็นขั้นตอนสำคัญในการดูแลตัวเอง สอบถามเพิ่มเติมได้ที่คลินิกจิตเวช โรงพยา่บาลกรุงเทพจันทบุรี 039-319888

โรคเครียดหลังเหตุการณ์สะเทือนใจ (PTSD) คืออะไร? โรคเครียดหลังเหตุการณ์สะเทือนใจ หรือ PTSD (Post-Traumatic Stress Disorder) คือ ภาวะทางจิตที่เกิดขึ้นหลังจากที่บุคคลประสบกับเหตุการณ์ที่กระทบกระเทือนจิตใจอย่างรุนแรง เช่น อุบัติเหตุร้ายแรง การถูกทำร้ายทางร่างกายหรือจิตใจ, หรือการเผชิญกับภัยธรรมชาติที่ไม่คาดคิด เช่น สึนามิ หรือแผ่นดินไหว แม้ว่าเหตุการณ์เหล่านี้จะผ่านไปแล้ว แต่บางคนอาจยังคงรู้สึกเหมือนกลับไปอยู่ในเหตุการณ์นั้นซ้ำ ๆ จนกระทบต่อการดำเนินชีวิตประจำวันของพวกเขา PTSD ไม่ใช่แค่ความรู้สึกเศร้าเสียใจชั่วคราว แต่เป็นภาวะที่สามารถทำให้เกิดอาการทางจิตที่ยืดเยื้อและส่งผลต่อความสามารถในการทำงานและการมีความสัมพันธ์ที่ดีในสังคม อาการของ PTSD ผู้ที่มีภาวะ PTSD มักจะมีอาการต่าง ๆ ที่ส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวัน ซึ่งรวมถึง: ความทรงจำที่รุกราน (Intrusive Memories): เช่น การจำภาพเหตุการณ์ที่เคยเผชิญซ้ำ ๆ หรือการฝันร้ายเกี่ยวกับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น อาการหวาดระแวง (Hyperarousal): รู้สึกตื่นตัวตลอดเวลา ตกใจง่าย หรือมีปัญหาการนอนหลับ หลีกเลี่ยงสถานการณ์ (Avoidance): หลีกเลี่ยงสถานที่ ผู้คน หรือกิจกรรมที่เชื่อมโยงกับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น อารมณ์หดหู่และหมดหวัง (Negative Mood): รู้สึกว่าตัวเองไม่สามารถมีความสุขได้ หรือรู้สึกห่างเหินจากคนรอบข้าง สาเหตุที่ทำให้เกิด PTSD การเกิด PTSD นั้นมีหลายปัจจัยที่เกี่ยวข้อง ซึ่งไม่จำเป็นต้องเป็นทุกคนที่เผชิญกับเหตุการณ์สะเทือนใจจะมีอาการนี้ สาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิด PTSD ได้แก่: ลักษณะของเหตุการณ์: เหตุการณ์ที่กระทบกระเทือนจิตใจรุนแรง เช่น การสูญเสียบุคคลใกล้ชิดอย่างกะทันหัน การถูกทำร้าย หรือเหตุการณ์รุนแรงทางธรรมชาติ ประสบการณ์ในวัยเด็ก: ผู้ที่เคยมีประสบการณ์การถูกทารุณกรรมในวัยเด็กมักมีความเสี่ยงที่จะพัฒนา PTSD ความช่วยเหลือจากสังคม: คนที่ไม่ได้รับการสนับสนุนจากครอบครัวหรือเพื่อนฝูงอาจมีความเสี่ยงสูงขึ้นในการพัฒนา PTSD พันธุกรรม: บางครั้งอาการ PTSD อาจเกี่ยวข้องกับพันธุกรรม โดยการตอบสนองต่อความเครียดอาจแตกต่างกันในแต่ละบุคคล วิธีการรักษา PTSD โชคดีที่ PTSD สามารถรักษาได้ และการได้รับการดูแลที่เหมาะสมสามารถช่วยให้ผู้ที่เป็นโรคนี้กลับมาดำเนินชีวิตได้ตามปกติ โดยวิธีการรักษามีหลายแบบ ได้แก่: การบำบัดทางจิตวิทยา (Psychotherapy): การบำบัด เช่น การบำบัดความรู้ความเข้าใจและพฤติกรรม (Cognitive Behavioral Therapy หรือ CBT) ซึ่งช่วยให้ผู้ป่วยสามารถเข้าใจและจัดการกับความคิดและอารมณ์ที่เกิดขึ้นหลังจากเหตุการณ์สะเทือนใจ การใช้ยา: ยาบางชนิด เช่น ยาต้านซึมเศร้า อาจช่วยลดอาการวิตกกังวลและอาการที่เกี่ยวข้องกับ PTSD การสนับสนุนจากสังคม: การมีครอบครัวหรือเพื่อนที่พร้อมให้การสนับสนุนสามารถช่วยให้ผู้ป่วยรู้สึกมีความมั่นคงและลดความเครียด การป้องกัน PTSD แม้ว่าจะไม่สามารถป้องกัน PTSD ได้ 100% แต่การได้รับการสนับสนุนที่ดีตั้งแต่แรกเริ่มของการประสบเหตุการณ์สะเทือนใจอาจช่วยลดความรุนแรงของอาการและช่วยให้คนเราฟื้นฟูได้เร็วขึ้น การพูดคุยกับผู้เชี่ยวชาญ หรือเข้าร่วมกลุ่มสนับสนุนหลังจากเหตุการณ์สำคัญสามารถช่วยให้กระบวนการฟื้นตัวเกิดขึ้นได้เร็วขึ้น สรุป โรค PTSD เป็นภาวะที่เกิดขึ้นจากการเผชิญกับเหตุการณ์สะเทือนใจที่รุนแรง ซึ่งส่งผลกระทบต่อการดำเนินชีวิตประจำวันของผู้ป่วย แต่หากได้รับการรักษาที่เหมาะสม ผู้ป่วยสามารถฟื้นฟูและกลับมามีชีวิตที่มีความสุขได้ การเข้าใจและรับการสนับสนุนจากคนรอบข้างจึงเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้ผู้ป่วยสามารถกลับมายืนหยัดในสังคมได้อีกครั้ง. นัดหมายแพทย์และปรึกษาเพิ่มเติมได้ที่ 039-319888

การมีลูก คือช่วงเวลาที่เต็มไปด้วยความสุขและการเริ่มต้นใหม่ แต่สำหรับผู้หญิงบางคน ความรู้สึกดีๆ นี้อาจถูกแทรกแซงด้วยอารมณ์ที่ซับซ้อนและเศร้าหมอง โดยเฉพาะในช่วงหลังคลอด ซึ่งอาจเป็นภาวะที่เรียกว่า "ซึมเศร้าหลังคลอด" (Postpartum Depression) ที่สามารถส่งผลต่อคุณภาพชีวิตของคุณแม่และความสัมพันธ์กับลูกน้อยได้ อาการของซึมเศร้าหลังคลอด ซึมเศร้าหลังคลอดไม่ได้หมายถึงแค่ความเศร้าเบื้องต้นที่ทุกคนรู้สึกหลังจากคลอดลูก (หรือที่เรียกว่า "baby blues") แต่เป็นภาวะที่รุนแรงและยาวนานกว่านั้น โดยมีอาการที่ชัดเจน เช่น: ความรู้สึกเศร้าและหมดกำลังใจ: รู้สึกว่าตัวเองไม่สามารถรับมือกับความรับผิดชอบในการเลี้ยงลูกได้ การเบื่อหน่ายหรือไม่สนใจสิ่งต่างๆ: ไม่อยากทำกิจกรรมที่เคยชอบ หรือไม่อยากดูแลตัวเอง ความวิตกกังวลหรือกลัว: กลัวว่าจะทำให้ลูกได้รับผลกระทบจากการเลี้ยงดู อารมณ์แปรปรวน: อารมณ์ที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วระหว่างการร้องไห้และความรู้สึกท้อแท้ การนอนไม่หลับหรือเหนื่อยล้ามาก: แม้จะมีเวลานอนบ้างก็ยังรู้สึกอ่อนเพลีย ความรู้สึกไร้ค่า: รู้สึกตัวเองเป็นแม่ที่แย่ หรือรู้สึกผิดที่ไม่สามารถดูแลลูกได้ดีเท่าที่ควร ทำไมบางคนถึงมีซึมเศร้าหลังคลอด? การเกิดภาวะซึมเศร้าหลังคลอดสามารถเกิดจากหลายปัจจัยร่วมกัน เช่น: การเปลี่ยนแปลงทางฮอร์โมน: หลังจากคลอด ร่างกายจะมีการเปลี่ยนแปลงฮอร์โมนอย่างรวดเร็ว ซึ่งอาจส่งผลต่ออารมณ์ ความเครียดจากการเลี้ยงลูก: ความเหนื่อยล้าและการรับผิดชอบที่มากขึ้นอาจทำให้รู้สึกท่วมท้น การขาดการสนับสนุนจากครอบครัว: หากไม่มีคนคอยช่วยเหลือ อาจทำให้ความรู้สึกเหงาหรือเครียดเพิ่มขึ้น ประวัติการเป็นโรคซึมเศร้าหรือวิตกกังวล: หากมีประวัติทางจิตใจมาก่อน การมีซึมเศร้าหลังคลอดอาจมีโอกาสเกิดขึ้นสูงกว่า การรักษาซึมเศร้าหลังคลอด ซึมเศร้าหลังคลอดสามารถรักษาได้ และการรับการช่วยเหลือตั้งแต่เนิ่นๆ จะช่วยให้คุณแม่ฟื้นฟูได้เร็วขึ้น ซึ่งวิธีการรักษามีดังนี้: การบำบัดทางจิตวิทยา: การพูดคุยกับนักจิตวิทยาหรือผู้ให้คำปรึกษา เพื่อช่วยให้จัดการกับอารมณ์และความคิดที่เป็นลบ การใช้ยา: ในบางกรณีที่อาการรุนแรง แพทย์อาจแนะนำการใช้ยา antidepressants เพื่อช่วยปรับสมดุลของสารเคมีในสมอง การสนับสนุนจากคนใกล้ชิด: การมีคนในครอบครัวหรือเพื่อนที่ช่วยดูแลลูกและช่วยให้กำลังใจมีส่วนสำคัญในการลดความเครียด การดูแลตัวเอง: การพักผ่อนให้เพียงพอ รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ และออกกำลังกายเล็กน้อย เช่น การเดินเล่น จะช่วยให้ฟื้นฟูร่างกายและจิตใจ เมื่อไรควรขอความช่วยเหลือ? หากคุณแม่รู้สึกว่าอาการซึมเศร้าหลังคลอดเริ่มส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวัน หรือทำให้การเลี้ยงลูกเป็นภาระที่หนักเกินไป ควรขอคำปรึกษาจากแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญทันที อย่าปล่อยให้ความเศร้าคุมชีวิตและความสุขในครอบครัวไป สรุป: ซึมเศร้าหลังคลอดสามารถรักษาได้ ซึมเศร้าหลังคลอดเป็นภาวะที่สามารถเกิดขึ้นได้กับคุณแม่ทุกคน แต่สิ่งสำคัญคือต้องรู้จักสังเกตสัญญาณและขอความช่วยเหลือโดยเร็วที่สุด การรับการรักษาอย่างเหมาะสมจะช่วยให้คุณแม่ฟื้นฟูได้เร็วขึ้นและกลับมามีชีวิตที่มีความสุขกับลูกน้อยได้อย่างสมบูรณ์ คลินิกสุขภาพจิต โรงพยาบาลกรุงเทพจันทบุรี 039-319888