7 สัญญาณโรคหัวใจกำเริบ

EP.1 : เปิดห้องผ่าตัดหัวใจแบบเปิด — ความต่างที่ไม่เหมือนการผ่าตัดใดๆ “#เบื้องหลังการผ่าตัดที่แพทย์ต้อง ‘#หยุดหัวใจ’ ของผู้ป่วย เพื่อซ่อมแซมและทำให้กลับมาเต้นได้อีกครั้ง”การผ่าตัดหัวใจแบบเปิด (Open Heart Surgery) เป็นหนึ่งในหัตถการที่ซับซ้อนที่สุดในทางการแพทย์ แตกต่างจากการผ่าตัดทั่วไปทั้งในแง่สถานที่ เครื่องมือ ทีมบุคลากร และกระบวนการที่ต้องประสานงานอย่างแม่นยำทุกวินาที⸻1. #ห้องผ่าตัดที่ใหญ่และซับซ้อนกว่าห้องผ่าตัดหัวใจต้องมีพื้นที่กว้างเป็นพิเศษเพื่อรองรับเครื่องมือจำนวนมาก และต้องมีมาตรการความปลอดภัยสูงสุด เช่น• ระบบแรงดันอากาศ (Air Pressure) เพื่อป้องกันการปนเปื้อน• ระบบไฟฟ้าและก๊าซสำรอง เพื่อให้เครื่องมือทำงานต่อเนื่องแม้เกิดเหตุฉุกเฉิน• ระบบบันทึกและการสื่อสาร เพื่อรายงานข้อมูลสำคัญให้ทีมทั้งหมดรับรู้พร้อมกันในระหว่างผ่าตัด⸻2. #เครื่องมือสำคัญที่ทำงานแทนหัวใจและปอด#หัวใจผู้ป่วยจะถูก “#หยุดชั่วคราว” เพื่อเปิดทางให้ศัลยแพทย์ทำงานได้อย่างปลอดภัย โดยมีเครื่องจักรและระบบสำคัญคอยสนับสนุน ได้แก่• Heart-Lung Machine (เครื่องปอด-หัวใจเทียม): สูบฉีดเลือดและเติมออกซิเจนแทนหัวใจและปอด• Monitoring System: ติดตามสัญญาณชีพแบบเรียลไทม์ เช่น คลื่นไฟฟ้าหัวใจ ความดัน ออกซิเจน และอุณหภูมิ• เครื่องจี้ไฟฟ้าและเครื่องควบคุมการเสียเลือด• Cell Saver: เก็บเลือดของผู้ป่วยเพื่อนำกลับมาใช้ ลดการพึ่งพาเลือดสำรอง⸻3. #ทีมผ่าตัดขนาดใหญ่และเฉพาะทางห้องผ่าตัดหัวใจมีทีมหลายสิบชีวิตทำงานร่วมกัน ได้แก่• ศัลยแพทย์หัวใจและทรวงอก ผู้ทำการผ่าตัดหลัก• วิสัญญีแพทย์เฉพาะทางหัวใจ ดูแลยาสลบ สมดุลเกลือแร่และการทำงานของอวัยวะ• Perfusionist ผู้เชี่ยวชาญควบคุมเครื่องปอด-หัวใจเทียม• พยาบาลเฉพาะทางห้องผ่าตัด (Scrub Nurse และ Circulating Nurse)• ทีมสนับสนุน เช่น นักเทคนิคการแพทย์, ช่างเทคนิค และทีม ICU ที่เตรียมพร้อมรับช่วงหลังผ่าตัดทันที⸻4. #ระบบ Lab ในห้องผ่าตัดห้องผ่าตัดหัวใจมีระบบ Lab อยู่ภายในเพื่อเจาะและตรวจเลือดได้ทันที โดยผลที่สำคัญ อาทิ• ค่ากรด-ด่าง (ABG)• ค่าเกลือแร่ (Electrolyte)• การแข็งตัวของเลือด (Coagulation)• ค่า Hematocrit/Hemoglobinหากพบค่าที่ผิดปกติระดับ Critical Value ผลจะถูกส่งถึงทีมผ่าตัดทันทีเพื่อปรับการรักษาแบบเรียลไทม์ เช่น การให้เลือดหรือยา⸻5. #เทคนิคการดูแลหัวใจระหว่างผ่าตัด• ใช้สารละลาย Cardioplegia ทำให้หัวใจหยุดเต้นอย่างปลอดภัย และช่วยลดการใช้ออกซิเจนของกล้ามเนื้อหัวใจ• ควบคุมอุณหภูมิร่างกายผู้ป่วยให้อยู่ในระดับ Mild Hypothermia เพื่อชะลอการเผาผลาญและป้องกันการบาดเจ็บของอวัยวะ• ใช้ Heparin ป้องกันการเกิดลิ่มเลือดในเครื่องปอด-หัวใจเทียม พร้อมตรวจ Coagulation ตลอดการผ่าตัดเพื่อควบคุมสมดุล⸻6. #เวลาและความแม่นยำการผ่าตัดหัวใจแบบเปิดใช้เวลาหลายชั่วโมง แต่ทุกนาทีถูกออกแบบอย่างเป็นระบบ ทีมแพทย์และเครื่องมือทำงานร่วมกันเหมือน “วงออร์เคสตรา” ที่ต้องแม่นยำไร้ข้อผิดพลาด เพื่อให้หัวใจที่หยุดลงชั่วคราว กลับมาเต้นอีกครั้งอย่างแข็งแรง

คุณประยูร ประเสริฐสังข์ เดินเข้าสู่โรงพยาบาลด้วยอาการที่ดูเหมือนไม่รุนแรง เพียงแค่เหนื่อยง่ายเวลาทำกิจกรรมประจำวัน แต่เบื้องหลังความผิดปกติเล็กน้อยนั้น กลับซ่อนภาวะอันตรายไว้ถึง 3 จุด เมื่อทีมแพทย์ตรวจพบว่าเส้นเลือดหัวใจตีบถึง 3 เส้น ผ่านการฉีดสีหัวใจ (Coronary Angiogram) จึงมีข้อบ่งชี้ให้ต้องเข้ารับการผ่าตัดหัวใจแบบเปิด เพื่อทำทางเบี่ยงหลอดเลือดหัวใจ หรือ CABG (Coronary Artery Bypass Grafting) อย่างเร่งด่วน เพื่อรักษาชีวิตและคืนคุณภาพการใช้ชีวิตให้กลับมาอีกครั้งนี่คืออีกก้าวสำคัญของ #โรงพยาบาลกรุงเทพจันทบุรี กับการเปิดให้บริการผ่าตัดหัวใจแบบเปิดอย่างเต็มรูปแบบ โดยได้รับความร่วมมือจากทีมแพทย์ศัลยกรรมทรวงอกจากโรงพยาบาลกรุงเทพพัทยา นำโดย• นพ.ศิริวสันต์ อกนิษฐาภิชาติ Cardio-Vascular and Thoracic Director BDMS Eastern Group และผู้อำนวยการหน่วยศัลยกรรมโรคหัวใจ หลอดเลือดใหญ่ และทรวงอก• นพ.พิเชษฐ์ กันหากุล ศัลยแพทย์แพทย์ แพทย์ร่วมผ่าตัด• นพ.ภัทวัฒน์ เปล่งพานิช วิสัญญีแพทย์ อนุสาขา วิสัญญีวิทยาสำหรับการผ่าตัดหัวใจหลอดเลือดใหญ่และทรวงอก• นพ.บรรณชัย โพธิ์ทอง วิสัญญีแพทย์ อนุสาขา วิสัญญีวิทยาสำหรับการผ่าตัดหัวใจหลอดเลือดใหญ่และทรวงอกพร้อมด้วยทีมสหสาขาวิชาชีพทั้งนักเทคนิคหัวใจ พยาบาลเฉพาะทาง และทีมศูนย์หัวใจโรงพยาบาลกรุงเทพพัทยา และโรงพยาบาลกรุงเทพจันทบุรีที่ทำงานประสานกันอย่างไร้รอยต่อการผ่าตัดเป็นไปอย่างแม่นยำและปลอดภัย หลังผ่าตัด คุณประยูรถูกย้ายเข้าห้อง ICU เพื่อการดูแลเฉพาะทางด้านหัวใจ โดยมีระบบติดตามสัญญาณชีพและคลื่นไฟฟ้าหัวใจตลอด 24 ชั่วโมง ทีมพยาบาล นักโภชนาการ และนักกายภาพบำบัดเริ่มโปรแกรมฟื้นฟูทันทีในวันแรกหลังผ่าตัด เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนและส่งเสริมการฟื้นตัวอย่างรวดเร็วมาตรฐานการดูแลยังขยายต่อไปถึงบ้านของผู้ป่วย ทีมพยาบาลและนักกายภาพลงพื้นที่เยี่ยมบ้านคุณประยูร เพื่อตรวจติดตาม ประเมินความพร้อม และอยู่เคียงข้างในช่วงฟื้นฟูความสำเร็จในครั้งนี้ไม่ใช่เพียงการผ่าตัดสำเร็จ แต่คือหลักฐานยืนยันว่า โรงพยาบาลในภูมิภาคตะวันออกสามารถให้การรักษาระดับสูงได้อย่างครบวงจร ด้วยมาตรฐานเดียวกับโรงเรียนแพทย์ชั้นนำในกรุงเทพฯ ตั้งแต่การตรวจคัดกรอง การสวนหัวใจ การทำบอลลูนและใส่ขดลวด ไปจนถึงการผ่าตัดหัวใจแบบเปิดนี่คืออีกหนึ่งหมุดหมายสำคัญของ ศูนย์หัวใจและหลอดเลือด โรงพยาบาลกรุงเทพจันทบุรี ในการ “ยกระดับการเข้าถึงการรักษาโรคหัวใจด้วยมาตรฐานสากล ใกล้บ้านคุณ” และยังเป็นการตอกย้ำวิสัยทัศน์ของ BDMS Eastern Group ที่เชื่อมโยงศักยภาพโรงพยาบาลในเครือ เพื่อส่งต่อคุณภาพชีวิตที่ดีแก่ประชาชนทั่วทั้งภาคตะวันออกเพราะหัวใจ…ไม่ควรต้องรอ และไม่ควรต้องเดินทางไกลเพื่อโอกาสในการรักษาโรงพยาบาลกรุงเทพจันทบุรี พร้อมแล้วที่จะเป็นอีกหนึ่งความหวังให้กับผู้ป่วยโรคหัวใจในภาคตะวันออกอย่างแท้จริง

กรมการแพทย์ โดยสถาบันโรคทรวงอก แนะปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเสี่ยง ลดปัญหาสุขภาพช่องปาก เตือนผู้ป่วยโรคหัวใจควรใส่ใจสุขภาพช่องปากมากกว่าคนทั่วไป หากละเลยเสี่ยงติดเชื้อในกระแสเลือดอันตรายต่อชีวิต สุขภาพช่องปาก เป็นเรื่องที่ทุกคนต้องให้ความสำคัญโดยเฉพาะผู้ป่วยโรคหัวใจ เนื่องจากปัญหาโรคเหงือกและฟันมีความเกี่ยวข้องกับโรคหัวใจ หากพบว่าในช่องปากมีโรคเหงือก ฟันผุ หรือหนองจากฟันผุทะลุโพรงประสาทฟัน จะทำให้เกิดอาการปวดฟัน รากฟันอักเสบเป็นหนอง และอาจเกิดการติดเชื้อจากแบคทีเรียแทรกซึมเข้าสู่กระแสเลือดไปตามอวัยวะต่างๆ รวมถึงหัวใจ ทำให้เกิดพยาธิสภาพที่หัวใจได้ ปัจจัยเสี่ยงปัญหาสุขภาพช่องปาก การสูบบุหรี่ ทำให้เกิดปัญหากลิ่นปาก โรคปริทันต์อักเสบ การรับประทานของหวาน ของว่างระหว่างมื้อบ่อยๆ อาจทำให้เกิดฟันผุ ฟันผุทะลุโพรงประสาทฟัน การเคี้ยวของแข็ง ส่งผลทำให้ฟันบิ่น หรือฟันแตก การรับประทานยาหลายชนิด อาจทำให้เกิดภาวะปากแห้ง การแปรงฟันแรง แปรงฟันไม่ถูกวิธี อาจทำให้ฟันสึก หรือฟันผุ ดังนั้นควรหลีกเลี่ยงพฤติกรรมเหล่านี้ เพื่อลดความเสี่ยงปัญหาสุขภาพช่องปากในอนาคต สำหรับข้อควรระวัง และการเตรียมตัวในการทำฟันของผู้ป่วยโรคหัวใจ ควรปรึกษาแพทย์ประจำตัว ขอใบรับรองแพทย์เพื่อยืนยันว่าสามารถทำฟันได้หรือไม่ รวมถึงข้อควรระวัง ชนิดของโรคหัวใจที่เป็น และยาที่รับประทานอยู่ ต้องแจ้งทันตแพทย์ทุกครั้งเกี่ยวกับชนิดของโรคหัวใจ ยาที่รับประทาน รวมถึงปัญหาที่ผู้ป่วยเคยมีในการทำฟัน เพื่อป้องกันการเกิดปัญหาซ้ำ ปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์ประจำตัวและทันตแพทย์อย่างเคร่งครัดในการปรับ หรืองดยาละลายลิ่มเลือด การเจาะเลือดก่อนการทำฟัน การรับประทานยาปฏิชีวนะก่อนทำฟัน และการปฏิบัติตนภายหลังการทำฟัน ผู้ป่วยไม่ควรหยุดยาใดๆมาเอง หากไม่ได้รับคำแนะนำจากแพทย์หรือทันตแพทย์ วิธีการดูแล และป้องกันการเกิดปัญหาสุขภาพช่องปากที่ควรปฏิบัติ แปรงฟันอย่างถูกวิธีด้วยแปรงสีฟันขนนุ่มและยาสีฟันที่มีส่วนผสมของฟลูออไรด์ วันละ 2 ครั้ง เช้าและก่อนนอน ใช้ไหมขัดฟัน หรือแปรงซอกฟันเพื่อทำความสะอาดบริเวณด้านประชิดของฟัน ที่สำคัญทั้งผู้ป่วยโรคหัวใจและคนที่สุขภาพร่างกายแข็งแรงควรพบทันตแพทย์ตามนัดหมายเป็นประจำทุก 6 เดือน หากปรับพฤติกรรมที่ไม่ดีร่วมกับการดูแลฟันอย่างถูกวิธีตามคำแนะนำของแพทย์ ก็สามารถช่วยลดปัญหาสุขภาพช่องปากในระยะยาวลงได้ ขอบคุณข้อมูลจาก : สถาบันโรคทรวงอก และ BDMS สถานีสุขภาพ