เบาหวาน เบาหวานเป็นโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง ที่เกิดจากความผิดปกติเกี่ยวกับการสร้างอินซูลิน หรือการทำงานของอินซูลิน ซึ่งหากผู้ป่วยเบาหวานไม่สามารถคุมระดับน้ำตาลได้ จะส่งผลให้เกิดภาวะแทรกซ้อนต่างๆตามมาอีกมากมาย เบาหวานมี 4 ชนิด ดังนี้ 1.เบาหวานชนิดที่ 1 ต้องพึ่งพาอินซูลิน(IDDM) เกิดจากตับอ่อนไม่สามารถสร้างอินซูลินได้ ต้องรักษาด้วยการฉีดอินซูลิน 2.เบาหวานชนิดที่ 2 ไม่ต้องพึ่งพาอินซูลิน(NIDDM) เบาหวานชนิดนี้ตับอ่อนยังพอผลิตอินซูลินได้บ้าง แต่มีภาวะตื้อต่ออินซูลิน ในระยะแรกอาจรักษาได้ด้วยการคุมอาหาร หรือยาเม็ดลดระดับน้ำตาล แต่หากควบคุมระดับน้ำตาลได้ไม่ดีอาจจำต้องฉีดอินซูลิน 3.โรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์(GDM)โดยปัจจัยการส่งเสริมให้เกิดเบาหวานขณะตั้งครรภ์ หรือ ฮอร์โมนขณะตั้งครรภ์ต่อต้านการทำงานของอินซูลิน ซึ่งมีหน้าที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ทำใหห้เลือดน้ำตาลในเลือดสูงกว่าปกติ 4.เบาหวานชนิดที่เกิดจากสาเหตุอื่น เช่น ความผิดปกติของสารพันธุกรรม monogenic diabetes syndrome หรือ Maturity onset diabetes of the young[MODY], จากยา , โรคของทางตับอ่อน เช่น cystic fibrosis อาการแสดงของโรคเบาหวาน ปัสสาวะบ่อย ตื่นมาปัสสาวะตอนกลางคืน หิวบ่อยรับประทานมาก แต่นำหนักลด หิวน้ำบ่อย ผิวแห้ง แผลลหายช้า ตาพร่ามัว ชาบริเวณปลายมือปลายเท้า หย่อนสมรรถภาพทางเพศ ปัจจัยเสี่ยงโรคเบาหวาน 1.โรคอ้วน ชอบรับประทานอาหารหวาน ทำให้ร่างกายดื้อต่ออินซูลิน 2.ผู้สูงอายุ เนื่องจากมีการสังเคราะห์และการหลั่งฮอร์โมนลดลง 3.โรคของตับอ่อน ทำให้มีการหลั่งอินซูลินลดลง 4.การติดเชื้อไวรัสบางชนิด ซึ่งมีผลต่อตับอ่อนทำให้การหลั่งอินซูลินลดลง 5.ได้รับยาบางชนิด สเตียรอยด์ ยาขับปัสสาวะ ยาคุมกำเนิดบางชนิดทำให้มีการสร้างน้ำตาลมากขึ้น หรือการตอบสนองของอินซูลินลงลด 6.การตั้งครรภ์ เนื่องจากฮอร์โมนจากรกหลายชนิดมีฤทธิ์ต้านการทำงานของอินซูลิน ภาวะแทรกซ้อนของโรคเบาหวาน 1.ตา อาจเป็นต้อกระจกก่อนวัย จอตาเสื่อม ทำให้ตามัวลงเรื่อยๆ และอาจทำให้ตาบอดในที่สุด 2.เท้า ทำให้มีอาการชาปลายมือปลายเท้า เกิดแผลได้ง่ายและ อาจก่อให้เกิดความพิการ 3.ไต มักจะเสื่อม จนเกิดภาวะไตเสื่อมเรื้อรัง, โปรตีน(ไข่ขาวรั่วในปัสสาวะ) 4.ติดเชื้อ เป็รการติดเชื่อได้ง่ายเนื่องจากภูมิต้านทานต่ำ 5.ภาวะคีโตซีส(ketosis) ผู้ป่วยที่มีอาการคลื่นไส้ อาเจียน กระหายน้ำมาก หายใจหอบลึก มีไข้ กระวนกระวาย 6.ผนังหลอดเลือดแดงแข็ง ทำให้เป็นความดันโลหิตสูง อัมพาต หัวใจขาดเลือด หลอดเลือดสมองตีบ โรคหลอดเลือดแดงส่วนปลาย 7.เสื่อมสมรรถภาพทางเพศ การดูแลตนเองของผู้ป่วยเบาหวาน รับประทานอาหารอย่างถูกต้องและเหมาะสมตามหลักโภชนาการในปริมาณที่เหมาะสมกับความต้องการของร่างกาย หลีกเลี้ยงอาหารที่รับประทานแล้วมีระดับน้ำตาลสูง เช่น ขนมหวาน อาหารหรือผลไม้ที่หวานจัด เป็นต้น ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ หมั่นตรวจน้ำตาลด้วยตนเอง เพื่อทราบระดับน้ำตาลในเลือด ดูแลทำความสะอาดเท้า ระมัดระวังอย่าให้เกิดเบิดแผล และหมั่นตรวจเท้าเพื่อติดตามการเปลี่ยนแปลงของผิวหนังบริเวณเท้าเสมอ รับประทานยาตามแพมย์สั่งอย่างต่อเนื่อง พบแพทย์ตามนัด รับประทานผลิตภัณฑ์เสริมอาหารประเภท ถั่งเช่า เป็นต้น การดูแลตัวเองเพื่อป้องกันโรคเบาหวาน 1.รับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ ในปริมาณที่เหมาะสม 2.ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ 3.ไม่สูบบุหรี่ 4.หลีกเลี่ยงดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ 5.ไม่เครีนด หรือวิตกกังวลมากจนเกินไป 6.หมั่นไปตรวจระดับน้ำตาลในเลือด และปัสสาวะเป็นประจำ อย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง สอบถามเพิ่มเติมได้ที่คลินิกโรคเบาหวานและต่อมไร้ท่อ โรงพยาบาลกรุงเทพจันทบุรี 039-319888

แนะวิธีดูแลสุขภาพผู้ป่วยโรคเบาหวาน กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข เผย ผู้สูงอายุส่วนใหญ่ป่วยด้วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง โดยเฉพาะโรคเบาหวานซึ่งมีจำนวน ร้อยละ 21.12 หรือเป็นอันดับ 2 รองจากโรคความดันโลหิตสูง แนะแนวทางดูเเลสุขภาพด้วยการควบคุมอาหาร หลีกเลี่ยงอาหารที่มีน้ำตาลสูง และออกกำลังกายสม่ำเสมอ นายแพทย์สุวรรณชัย วัฒนายิ่งเจริญชัย อธิบดีกรมอนามัย เปิดเผยว่า องค์การอนามัยโลกและสหพันธ์โรคเบาหวานนานาชาติ ได้กำหนดให้วันที่ 14 พฤศจิกายนของทุกปี เป็นวันเบาหวานโลก (World Diabetes Day) เพื่อให้องค์กรสาธารณสุขทั่วโลกได้เห็นความสำคัญในการป้องกันและควบคุมโรคเบาหวาน ซึ่งทุกกลุ่มวัยควรจะต้องดูแลป้องกันตนเองไม่ให้เป็นโรคเบาหวาน โดยเฉพาะกลุ่มผู้สูงอายุ จากรายงาน ปี 2565 โดยกระทรวงสาธารณสุข ในระบบ Health Data Center เมื่อวันที่ 20 กันยายน 2565 มีข้อมูลผู้สูงอายุในระบบ จำนวน 9,527,054 คน พบว่า ผู้สูงอายุได้รับการประเมินและคัดกรองสุขภาพ จำนวน 7,501,688 คน หรือร้อยละ 78.74 ซึ่งปัญหาสุขภาพผู้สูงอายุส่วนใหญ่ จะเจ็บป่วยด้วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง อันดับ 1 คือโรคความดันโลหิตสูง ร้อยละ 46.06 รองลงมา คือ โรคเบาหวาน ร้อยละ 21.12 และโรคหลอดเลือดสมองร้อยละ 2.43 ซึ่งโรคเบาหวาน เป็นภาวะที่ร่างกายมีระดับน้ำตาลในเลือดสูงกว่าปกติ เกิดขึ้นจากการที่ร่างกายขาดฮอร์โมนอินซูลิน เนื่องจากตับอ่อนผลิตอินซูลินไม่พอ และเกิดจากร่างกายเกิดภาวะดื้อต่ออินซูลิน ทำให้ร่างกายต้องการอินซูลินมากกว่าปกติ ซึ่งเกิดจากกรรมพันธุ์ หรือจากสภาพแวดล้อม เช่น ความอ้วน ความชรา ขาดการออกกำลังกาย โรคหรือยาบางกลุ่ม เป็นต้น จะไม่มีวิธีรักษาให้หายขาด แต่สามารถป้องกันและควบคุม รวมทั้งไม่ให้เกิดโรคแทรกซ้อนได้ ถ้าคุมระดับน้ำตาลและน้ำหนักตัวได้เป็นอย่างดี นายแพทย์สุวรรณชัย กล่าวต่อไปว่า ว่า ผู้เป็นโรคเบาหวานจึงควรควบคุมอาหารและน้ำหนักตัวให้อยู่ในเกณฑ์ เพื่อให้ระดับน้ำตาลในเลือดอยู่ในภาวะปกติ โดยกินอาหารให้ตรงเวลา ครบ 3 มื้อ ในปริมาณที่ถูกสัดส่วนกับความต้องการของร่างกายเป็นสิ่งสำคัญมาก เพราะยาเบาหวานโดยทั่วไปมีประสิทธิภาพในการควบคุมน้ำตาล จากอาหารได้เพียง 45 – 60 กรัมต่อมื้อ คิดเป็นข้าวสวยไม่เกิน 3 – 4 ทัพพี เท่านั้น ไม่กินจุบจิบ เลือกกินอาหารที่มีใยอาหารสูง เช่น ข้าวกล้อง ขนมปังโฮลวีท หรือธัญพืชไม่ขัดสี จะช่วยให้ได้รับใยอาหารเพิ่มขึ้น ซึ่งทำให้ร่างกาย ดูดซึมน้ำตาลช้าลง ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือดได้ นอกจากนี้ ควรงดกินน้ำตาลเกินจำเป็น เลี่ยงอาหารที่มีน้ำตาลสูง เช่น ผลไม้หวานจัด น้ำหวาน น้ำอัดลม ขนมหวาน ไอศกรีม และผลิตภัณฑ์เบเกอรี่ต่าง ๆ ควรเลือกผลไม้ชนิดที่ไม่หวานจัดในปริมาณที่เหมาะสม เช่น กล้วย แอปเปิลเขียว ฝรั่ง ส่วนนมจืดนั้นไม่ควรดื่มเกิน 1 แก้วต่อวัน เนื่องจากนมวัวมีน้ำตาลตามธรรมชาติอยู่แล้ว เช่นเดียวกับนมไขมันต่ำพร่องมันเนย หรือนมไม่มีไขมัน ซึ่งลดเฉพาะปริมาณไขมัน แต่มีน้ำตาลเหมือนเดิม สำหรับนมเปรี้ยวส่วนใหญ่จัดเป็นเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลในปริมาณสูง จึงไม่ควรดื่มทุกวัน “ทั้งนี้ ผู้เป็นโรคเบาหวานควรพบแพทย์อย่างสม่ำเสมอ โดยกินอาหารควบคู่ไปกับการรักษาด้วยยาลดความเครียดหรือวิตกกังวล ซึ่งสิ่งเหล่านี้มีผลต่อการกระตุ้นการหลั่งฮอร์โมนที่จะไปขัดขวางการทำงานของอินซูลิน และควรออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ให้เหมาะสมกับวัย เช่น เดิน ขี่จักรยาน ว่ายน้ำ” อธิบดีกรมอนามัย กล่าว ขอบคุณข้อมูลจาก สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ https://www.thaihealth.or.th/?p=316318

ไทรอยด์กำเริบ ปัจจัยทำโรคไทรอยด์กำเริบ ความเครียดมีผลหรือไม่ ? ไทรอยด์โรคที่มีหลากหลายอาการ ซึ่งหากเป็นแล้วต้องได้รับการรักษาโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อให้โรคสงบระหว่างขั้นตอน แล้วปัจจัยอะไรบ้างทำให้โรคกำเริบ กระทบการใช้ชีวิต “ต่อมไทรอยด์” คือ ต่อมไร้ท่อที่อยู่ส่วนล่างของกลางลำคอ ทำหน้าที่ในการสร้างฮอร์โมนไทรอยด์ เพื่อใช้ในการเผาผลาญให้เกิดพลังงานที่นำมาใช้ในชีวิตประจำวัน โดยปกติเรามักไม่ค่อยได้สนใจเจ้าต่อมไร้ท่อนี้เท่าไรนัก หากไม่พบความผิดปกติที่แสดงออกมาอย่างชัดเจน เช่น ขนาดที่ผิดปกติ หรือมีก้อนโต ซึ่งเมื่อเข้ารับการรักษาแล้ว โรคก็จะสงบลงตามการรักษา ซึ่งต้องใช้เวลากว่าจะหายดี การรักษา โรคไทรอยด์ สามารถรักษาได้หลายวิธี ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของโรค ซึ่งแพทย์จะเป็นผู้พิจารณาเลือกวิธีการที่เหมาะสมกับผู้ป่วยต่ละราย เช่น. อายุของผู้ป่วย ขนาดของต่อมไทรอยด์ ระยะเวลาของโรค โดยปกติการรักษาไทรอยด์มี 3 รูปแบบ รักษาด้วยยา ซึ่งจะใช้ระยะเวลาในการรักษานานประมาณ 1 - 2 ปี โดยในระหว่างที่ทำการรักษานั้นผู้ป่วยต้องรับประทานยาอย่างสม่ำเสมอและเคร่งครัด เพื่อให้ง่ายต่อการควบคุม กลืนเร่ไอโอดีน ซึ่งโดยส่วนใหญ่จะพิจารณาเลือกในผู้ป่วยที่มีอายุมาก และมีอาการค่อนข้างรุนแรง หรือกลับมาเป็นซ้ำ หลังจากที่รักษาด้วยการให้ยามาแล้ว รักษาด้วยผ่าตัด วิธีการนี้แพทย์จะพิจารณาเลือกเป็นขั้นตอนสุดท้าย ในผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรงมากๆ และต่อมไทรอยด์มีขนาดโตมากขึ้น แพ้กลุ่มยากินที่ใช้ในการรักษา หรือเกิดผลข้างเคียงต่อระบบเม็ดเลือด และหลอดเลือด ในระหว่างการรักษาจะมีช่วงที่โรคสงบ แล้วอะไรบ้าง? ที่เป็นตัวกระตุ้นทำให้ไทรอยด์กำเริบ ความเครียด แน่นอนว่าเมื่อเราเครียดหนักมาก และมีภาวะที่สะสม ร่างกายจะผลิตอะดรีนาลีนและคอติซอล ซึ่งฮอร์โมนเหล่านี้จะกระทบกับภูมิคุ้มกันและส่งผลให้ไทรอยด์กำเริบ พักผ่อนไม่เพียงพอ แน่นอนค่ะว่า การที่นอนน้อยทำให้ภูมิต้านทานต่ำ เป็นหวัดง่าย อีกทั้งยังเป็นตัวกระตุ้นไทรอยด์อีกด้วยค่ะ อาหารสำเร็จรูป ทำให้น้ำตาล โซเดียม สูงเกินกว่าที่ร่างกายกำหนดทำให้ไทรอยด์กำเริบได้เช่นกันค่ะ การได้รับไอโอดีนมากเกินไป ไอโดดีนเป็นธาตุอาหารที่จำ แต่หากบริโภคไอโดดีนที่พบได้ในยาบางชนิด สาหร่ายทะเล ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารจากสาหร่ายทะเล อาหารทะเล เป็นต้น มากเกินความจำเป็น จะทำให้ต่อมไทรอยด์ผลิตฮอร์โมนมากผิดปกติได้ อาหารที่กระตุ้นการเผาผลาญ เช่น พริก กาแฟ แอลกอฮอล์ เครื่องดื่มชูกำลังฯลฯ อาหารที่กระตุ้นให้ภูมิแพ้กำเริบ สำหรับผู้ป่วยไทรอยด์เป็นพิษที่มีโรคภูมิแพ้เป็นโรคประจำตัวอยู่แล้ว การที่ภูมิแพ้กำเริบจะกระตุ้นให้ไทรอยด์แย่ลงได้ เพราะฉะนั้นควรหลีกเลี่ยงอาหารต่างๆที่ตัวเองแพ้ด้วย หากสังเกตเห็นอาการผิดปกติของอาการ ควรรีบพบแพทย์ทันทีโดยไม่ต้องรอให้ถึงวันนัดหมาย ขอบคุณข้อมูลจาก : BDMS สถานีสุขภาพ