ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มีผู้ป่วยมะเร็งใหม่กว่า 1.7 ล้านคนต่อปี โดยกว่าร้อยละ 70 ตรวจพบมะเร็งในระยะที่รักษายาก การตรวจพบมะเร็งในระยะแรกช่วยเพิ่มอัตราการรอดชีวิตถึง 90-95% ข้อมูลจากองค์การอนามัยโลกคาดว่าอัตราการเสียชีวิตจากมะเร็งจะสูงขึ้นเป็น 45% ในปี 2573 ซึ่งหมายความว่าผู้ป่วยจำนวนมากจะต้องเผชิญกับความท้าทายในการรักษาที่มีค่าใช้จ่ายสูงและผลลัพธ์ที่ไม่แน่นอน เนื่องจากการตรวจพบในระยะหลังทำให้การรักษาเป็นเรื่องที่ยากขึ้นและส่งผลกระทบทางการเงินต่อผู้ป่วยและครอบครัวอย่างมาก

SPOT-MAS เป็นวิธีการตรวจหามะเร็งในระยะเริ่มต้นที่ช่วยเพิ่มอัตราการรอดชีวิตได้อย่างมีประสิทธิภาพ มะเร็งเกิดจากการกลายพันธุ์ การตรวจหาการกลายพันธุ์จะช่วยให้แพทย์สามารถเลือกวิธีการรักษาที่ดีที่สุดสำหรับผู้ป่วย การตรวจคัดกรองด้วย SPOT-MAS สามารถตรวจหาสารพันธุกรรมจากเซลล์มะเร็งที่ถูกปลดปล่อยออกมาในกระแสเลือด (Circulating Tumor DNA: ctDNA) โดยใช้เทคโนโลยี Next-generation sequencing ที่สามารถตรวจหาเซลล์มะเร็งหลายชนิดได้ในครั้งเดียว เพียงเจาะเลือดครั้งเดียว ซึ่งเป็นการพัฒนาที่สำคัญสำหรับประชากรในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

SPOT-MAS สามารถตรวจหามะเร็งระยะแรกเริ่มได้ 5 ชนิด:

• มะเร็งตับ

• มะเร็งเต้านม

• มะเร็งปอด

• มะเร็งลำไส้ใหญ่

• มะเร็งกระเพาะอาหาร

การตรวจเหล่านี้สามารถทำได้จากการเจาะเลือดเพียงครั้งเดียว ซึ่งช่วยลดความเครียดและความยุ่งยากในการเตรียมตัวสำหรับการตรวจ

การตรวจ SPOT-MAS มีข้อดีหลายประการ:

• เป็นวิธีที่ง่ายและไม่เจ็บตัวมาก เนื่องจากเจาะเลือดเพียงครั้งเดียว

• ไม่จำเป็นต้องใช้เนื้อเยื่อหรือรุกล้ำเข้าสู่ร่างกาย

• มีความแม่นยำสูงถึง 95.9%

• ผู้เข้ารับการตรวจสามารถทราบผลภายใน 30 วัน 

ใครควรตรวจ SPOT-MAS?:

• SPOT-MAS สามารถคัดกรองได้เฉพาะผู้ที่ไม่เคยเป็นมะเร็งหรือไม่มีอาการต้องสงสัยว่าเป็นมะเร็ง

• ผู้ที่มีอายุ 40 ปีขึ้นไป โดยเป็นช่วงอายุที่ WHO แนะนำให้มีการตรวจคัดกรองมะเร็ง เช่นเดียวกับการตรวจสุขภาพประจำปี แม้ไม่มีอาการใด ๆ เพื่อค้นหาความผิดปกติของเซลล์ระยะเริ่มต้น เพราะเป็นวัยที่มีความเสี่ยงมะเร็งชนิดต่าง ๆ

• ผู้ที่มีประวัติคนในครอบครัวเป็นมะเร็ง

• ผู้ที่มีความเสี่ยงสูงในการเป็นโรคมะเร็ง เช่น สูบบุหรี่จัด ดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ ผู้ที่สัมผัสสารก่อมะเร็งหรืออยู่ในพื้นที่ที่เสี่ยงต่อการเป็นมะเร็ง อาทิ ฝุ่น PM2.5

• ผู้ที่ต้องการตรวจคัดกรองโรคมะเร็ง โดยสามารถตรวจได้ตั้งแต่อายุ 18 ปีขึ้นไป

สัญญาณและอาการที่สงสัยว่าจะเป็นโรคมะเร็ง: ผู้ที่มีอาการดังต่อไปนี้ไม่ควรเข้ารับการตรวจ SPOT-MAS:

• น้ำหนักลดลงอย่างรวดเร็วอย่างน้อย 6 กิโลกรัมใน 6 เดือน โดยไม่ทราบสาเหตุ

• มีอาการปวดท้องบริเวณชายโครงด้านขวาเป็นเวลานาน และปวดบริเวณลิ้นปี่ ซึ่งรักษาด้วยยาแล้วไม่ได้ผล

• มีอาการไอต่อเนื่องเป็นระยะเวลามากกว่า 3 สัปดาห์ ซึ่งรักษาด้วยยาแล้วไม่ได้ผล

• มีเลือดออกผิดปกติหรือมีของเหลวออกมาจากหัวนม

• การทำงานของลำไส้มีความผิดปกติเป็นระยะเวลา 3 สัปดาห์ขึ้นไป เช่น ท้องเสีย ท้องผูก อุจจาระเป็นเลือด เป็นต้น

การตรวจหาสารพันธุกรรมของเซลล์มะเร็งอาจไม่สามารถบอกได้ร้อยเปอร์เซ็นต์ว่าจะเกิดโรคมะเร็งกับผู้เข้ารับการตรวจหรือไม่ แต่สามารถระบุระดับความเสี่ยงได้ ซึ่งจะช่วยให้ผู้เข้ารับการตรวจสามารถวางแผนการดำเนินชีวิตเพื่อลดปัจจัยเสี่ยงที่อาจก่อให้เกิดโรคมะเร็ง และลดค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาลในอนาคตได้.

สอบถามเพิ่มเติมได้ที่ศูนย์ส่งเสริมสุขภาพ โรงพยาบาลกรุงเทพจันทบุรี 039-319888